महांकालेश्वर- अवतरण या मूळ संस्कृत शब्दापासून अवतार हा शब्द निर्माण झाला आहे. अव म्हणजे खाली व तृ म्हणजे उतरणे. शिवाने महान्कालाचा आणि पार्वतीने हरसिद्धीचा अवतार घेतला, ती गोष्ट घडली, ती हि अवतार कथा.
त्रिपुरासुर मजला होता. ऋषीमुनींना तो त्रास देत होता. त्याचा वध शिवशंकरांनी केला. याचाच अर्थ त्रिपुरासुरावर विजय मिळविला. म्हणून या ठिकाणाचे नाव पडले उज्जयिनी. मध्यप्रदेशात हे क्षेत्र असून बारा ज्योतीर्लीन्गांतील एक आहे. त्याला महांकाल किंवा महांकालेश्वर म्हणतात.
उज्जयीनीचे दुसरे नाव अवंती आहे. अयोध्या-मथुरा येथे सप्त पुर्यांमध्ये अवंती हि नगरी पण आहे.
देवीच्या एक्कावन्न शक्तिपीठांपैकी हे एक आहे. इथे सतीचा कोपर गळून पडला म्हणून इथे देवीच्या मूर्तीऐवजी कोपराची पूजा करतात.
No comments:
Post a Comment